Dinlemek için Play Tuşuna basınız

8) MEDD-İ ARIZ: (Meddi arızın dört elif miktarı çekilmesi caizdir.)

Tanımı:Harfi medden sonra sebebi medden SÜKUN’u arız gelirse meddi arız olur. Peki ;

SÜKUN’u Arız neye derler: Kuran-i Kerimi okurken , Durulduğu zaman olan ama geçildiği zaman olmayan SÜKUN’e SÜKUN’u arız diyoruz. Biz bunu örnekle görelim: Mesela Kur’an i Kerim okurken duraklar vardır. Biz genelde buralarda dururuz. Durduğumuz zaman kelimenin sonu cezzimli olmuş olur. Cezzimli olunca da SÜKUN meydana gelmiş olur.

Mesela;

Arkadaşlar burada birinci örneğe bakalım. Tek çizgi ile altını çizdiğimiz NUN harfine dikkat edelim.

Gördüğünüz gibi sonu “ÜSTÜN” gelmiş. Bu normalde bütün Kuran-i Kerim’de böyledir.Şayet biz ayet

bittiği zaman , ara vermeden okursak bu ayetin sonunda ki üstünü okuruz ve durmadan devam ederiz. Şayet duracak olursak , ikinci örnekte çitf çizgi ile altını çizdiğimiz gibi, ayetin veya durduğumuz kelimenin sonunu (esre – üstün ve ötre olması fark etmez) CEZZİMLİ OKURUZ.Demek ki şu bilgi unutulmamalı: Biz kelimenin sonunda durduğumuz takdirde, kelimenin sonu cezzimli olmuş olacak ancak; eğer durmaz devam edersek o zaman da CEZZİM ortadan kalkmış olacaktır. Buna göre SÜKUN’u arızın tanımına bir kez daha bakalım: Durduğumuz da var olan fakat durmadan okumaya devam edersek ortadan kalkan SÜKUN’e , ARIZ SÜKUN denir. Meddi Arızı üç başlık altında inceleyebiliriz:

a)Kelimenin SONU ÜSTÜN İle biterse, bunu üç çeşitten biri ile okuyabiliriz:

1) TUL ile okuyabiliriz: Dört elif miktarı uzatmaktır.(Yani dört elif miktarı çekerek okuyabiliriz)

2) Tevassut ile okuyabiliriz: (İki veya üç elif miktarı uzatarak okumaya denir.)

3) Kasr ile okuyabiliriz: (Buda bir elif miktarı okumaktır. )

Şimdi bir örnek yazalım. Biz bu örneği yukarda ki üç şekilden biri ile okuyabiliriz:

Bakınız bu kelimenin sonu üstün ile bitmiş. Fakat Biz Kur’an-i Kerim-i okurken burada duracak olursak, sonu CEZZİMLİ olur. Yani sonu SÜKUN olur. Bu kelimeyi ister tul, ister tevassut ve istersek kasr ile okuyabiliriz.

 

b)Kelimenin SONU ESRE İle biterse , bunu dört ayrı çeşitten biri ile okuyabiliriz:

1) Tul ile okuyabiliriz.

2) Tevassut ile okuyabiliriz.

3) Kasr ile okuyabiliriz.

4) Ravm ile okuyabiliriz. Peki RAVM ne demektir : Gizli bir ses ile harekeyi talep etmeye denir.Ravm yapılacak kelimenin sonunu okurken sesinizin üçte ikisi gidip,geri kalan üçte biri ile kelimenin sonundaki esre veya ötre olan harekeyi okumaya denir.Yalnız bu hareke tam bir hareke olmayıp, harekeye işaret eden küçük bir uygulamadır.

Şimdi bunu ( b şıkkını) örneklerle görelim :

Sonu “Esre “ ile bittiği için, yukarda ki dört ayrı şıktan birine göre okuyabiliriz.

c) Kelimenin SONU ÖTRE İle biterse , bunu da yedi çeşit okuyabiliriz: Bunları görelim:

1) Tul ile okuyabiliriz.

2) Tevassut ile okuyabiliriz.

3) Kasr ile okuyabiliriz.

4) Tul ile işmamı birlikte okuyabiliriz.

5) Tevassut ile işmam birlikte okuyabiliriz.

6) Kasr ile işmam birlikte okuyabiliriz.

7) Ravm ile okunur birlikte okuyabiliriz. Kardeşlerim şimdi de bunu örneklerle görelim:

Kardeşlerim hemen İŞMAM’ın tanımını yapalım: SÜKUN’dan sonra dudakları ( uçlarını birbirine bitiştirmeyerek) yummaya denir. İşmam sadece ötrede olur.Kelimenin sonunda bulunan ötre harekesine dudaklar ile işaret etmektir. Kısaca sükundan sonra ötreye işaret edilerek dudakların ileriye doğru toplama işlemine işmam diyoruz.

KARDEŞLERİM bir kez daha net bir şekilde belirtelim: TUL : Dört elif miktarı uzatarak okumaktır. TEVASSUT: İki veya Üç elif mikdari çekerek uzatmaktır. KASR: Bir elif miktarı çekerek okuma şekline denir. Bir elif miktarını da daha önce geniş bir şekilde anlattık.

ÖRNEKLER